ÖTV etkisi: En ucuz sigaraya en az 11 TL zam geliyor

Investing.com – Temmuz itibarıyla yürürlüğe giren yeni Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) artışı, sigara fiyatlarını doğrudan etkiliyor. TÜİK’in Ocak-Haziran dönemi için açıkladığı %15,71’lik Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) oranı sonrası Gelir İdaresi Başkanlığı, tütün ürünlerinde asgari maktu vergiyi artırdı. Yapılan hesaplamalara göre, piyasadaki en ucuz sigara paketine en az 11 TL zam yapılması zorunlu hale geldi.

ÖTV artışı Yİ-ÜFE verisine paralel yapıldı

Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2025 yılı ilk yarısına ilişkin açıkladığı %15,71’lik Yİ-ÜFE oranı, tütün ve alkollü ürünlere uygulanan ÖTV tutarlarında da aynı oranda artışa neden oldu. Gelir İdaresi Başkanlığı, bu veriye dayanarak tütün mamullerinde uygulanan asgari maktu vergiyi paket başına 36,62 TL’den 42,37 TL’ye yükseltti.

Yeni oranlarla birlikte, özellikle düşük fiyatlı sigaralarda ciddi bir fiyat artışı kaçınılmaz hale geldi. Ekonomim’in haberine göre bu artış, piyasada satılan en ucuz sigaranın bile en az 11 TL zamlanmasına yol açacak.

Vergi artışının fiyatlara etkisi geniş çaplı olacak

Yapılan düzenlemeyle birlikte sigaraya uygulanan asgari maktu vergi, yaklaşık 6 TL artarak 42,37 TL seviyesine yükseldi. Ayrıca, sigara başına alınan vergi tutarı ise yaklaşık 28 kuruş artarak 2,1189 TL oldu. Bu durum, firmaların üretim maliyetlerini doğrudan artırırken, nihai satış fiyatlarına da yüksek oranlarda yansıma yaratacak.

Sadece vergi kalemindeki artış bile, fiyatlara 6 TL’nin üzerinde bir zam getirecek. Ancak bu hesaplamaya işçilik, enerji ve Katma Değer Vergisi (KDV) gibi ek maliyetler henüz dahil değil. Tüm bu etkenler değerlendirildiğinde, gerçek zam oranı çok daha yüksek olacak.

Mart düzenlemesi fiyat artışlarını sınırlı tuttu

15 Mart 2025 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı ile sigaraya uygulanan sabit maktu vergi 10,50 TL’ye çıkarılmıştı. Aynı karar kapsamında, nispi vergi oranı %53,5’ten %50’ye çekildi. Bu adım, enflasyon etkisiyle fiyatlara yansıyan artışı sınırlandırmayı hedefliyordu.

Önceki dönemde vergi artışlarının çarpan etkisi 7,5 kat olarak hesaplanırken, Mart düzenlemesi sonrası bu etki 3,8 kata düşürüldü. Ancak yeni ÖTV zammıyla birlikte, bu çarpan dahi fiyat artışlarını engelleyemeyecek seviyeye geldi.

Çarpan etkisiyle minimum zam 6 TL’nin üzerine çıkıyor

Yapılan teknik hesaplamalara göre, 1,64 TL tutarındaki vergi artışı, Mart düzenlemesinin getirdiği 3,8 çarpanla birlikte sigara fiyatlarına en az 6,22 TL zam olarak yansıyacak. Bu rakam, yalnızca vergi kaynaklı fiyat artışını temsil ediyor.

Bununla birlikte, sektörde artan enerji maliyetleri, işçilik giderleri ve KDV gibi ek kalemler de devreye girdiğinde, sigaranın perakende satış fiyatında toplamda çok daha yüksek bir artış kaçınılmaz hale geliyor.

Düşük fiyatlı sigaralar için 11 TL zam kaçınılmaz

Asgari maktu vergi tutarındaki artış, özellikle piyasada düşük fiyatla satılan sigaraları doğrudan etkiledi. Bu ürünlerin vergi yükü ciddi şekilde yükselirken, firmaların maliyetlerini karşılamak amacıyla fiyatlara en az 11 TL zam yapmaları zorunlu hale geldi.

Temmuz ayı itibarıyla yürürlüğe giren yeni düzenleme, tüm tütün mamullerinde fiyat artışlarına neden olacak. Ancak en sert etki, ekonomik segmentteki sigaralarda görülecek. Bu durum, tüketici üzerindeki mali yükü daha da artıracak.