
Investing.com – İstanbul’da emlak rayiç bedelleri yeniden belirlendi. Açıklanan yeni değerler bazı cadde ve sokaklarda metrekare fiyatlarının 10 kata kadar yükselmesine neden oldu. Bu güncelleme, hem mevcut mülk sahiplerini hem de yeni ev alacakları doğrudan ilgilendiriyor. Artan rayiç bedeller, emlak vergisi ve tapu harçlarında ciddi artışlara yol açacak.
Bazı bölgelerde metrekare fiyatı 10 kat arttı
İstanbul’da belediyeler tarafından yapılan son güncellemeyle birlikte, birçok bölgede emlak rayiç bedelleri radikal şekilde değişti. NTV’nin aktardığı bilgilere göre bazı sokak ve caddelerde belirlenen metrekare fiyatları, önceki değerlere kıyasla 10 katına kadar çıktı.
Yalnızca mevcut mülk sahipleri değil, ev sahibi olmayı planlayan kişiler de bu artıştan etkilenecek. Çünkü artan rayiç bedeller, tapu harcı hesaplamalarında da doğrudan kullanılıyor. Mevzuata göre tapu devri sırasında, hem alıcıdan hem de satıcıdan ayrı ayrı olmak üzere yüzde 2 oranında tapu harcı alınıyor. Bu oran, yeni belirlenen yüksek rayiç bedeller üzerinden hesaplandığı için tapu masrafı da ciddi ölçüde yükseliyor.
Rayiç bedel nedir, neden önemli?
Rayiç bedel; bir taşınmazın, yani ev ya da arsanın, ilgili belediyelerce belirlenen ortalama piyasa değeridir. Bu değer, taşınmazın bulunduğu konum, ulaşım olanakları, altyapı durumu gibi birçok kriter göz önünde bulundurularak belirlenir. Emlak vergisi, tapu harçları ve bazı resmi işlemler bu bedel esas alınarak hesaplanır.
Rayiç bedelin piyasa değerinden çok daha düşük olması, hem kamunun vergi kaybına yol açıyor hem de kayıt dışılığı teşvik ediyordu. Bu nedenle yapılan düzenlemeyle rayiç bedellerin gerçek piyasa koşullarına yaklaştırılması hedefleniyor. Ancak bu düzenleme, kısa vadede vatandaşların cebinden çıkacak paranın da artması anlamına geliyor.
Yeni rayiç bedeller mülk sahiplerini zorlayabilir
Rayiç bedellerin artışıyla birlikte, yılda iki taksit halinde ödenen emlak vergilerinde de büyük artışlar yaşanması bekleniyor. Özellikle sabit gelire sahip olan emekliler, dar gelirli ev sahipleri ve küçük işletme sahipleri, bu artıştan en fazla etkilenecek kesimler arasında yer alıyor.
Belediyeler tarafından belirlenen yeni rayiç bedellere vatandaşların itiraz etme hakkı bulunsa da, bu süreç belirli bir takvime ve prosedüre bağlı olarak işliyor. Uzmanlar, rayiç bedel artışına itiraz etmeyi düşünen mülk sahiplerinin, belediyelerin ilan ettikleri süreleri dikkatle takip etmeleri gerektiğini belirtiyor.
Vergi yükü arttıkça kayıt dışı işlemler de artabilir
Uzmanlar, tapu harçlarının rayiç bedellere göre hesaplanmasının, bazı vatandaşları “gerçek satış bedelini gizleme” gibi kayıt dışı yöntemlere yöneltebileceği uyarısında bulunuyor. Tapuda gösterilen satış fiyatı ile fiili ödeme arasındaki fark, hem alıcı hem de satıcı açısından hukuki riskler taşıyor.
Yüksek maliyetlerden kaçınmak isteyen bazı kişiler, tapuda düşük bedel gösterip kalan kısmı elden ödemeye yönelse de, bu durum hem vergi cezası hem de hak kaybı riski doğuruyor. Uzmanlar, tapu işlemlerinde gerçek bedelin beyan edilmesinin hem yasal zorunluluk hem de uzun vadede güvenli bir tercih olduğunu hatırlatıyor.