TR-METALENDEKS Haziran ayında miktar ve değer olarak düşüş gösterdi

Foreks – İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB), “TR-METALENDEKS Türkiye Metal Sanayi İhracat Endeksi” haziran ayı sonuçlarını açıkladı. Raporun sonuçlarına göre, haziran ayında İsrail-İran savaşı ile yaşanan jeopolitik gerginliğin ardından navlunlardaki artış ve taşımacılık risklerinde yükseliş, ABD’nin ticaret müzakerelerinde başta AB olmak üzere birçok ülke ile yeterli ilerlemeyi sağlayamaması ve içeride bayram nedeniyle çalışma gün sayısının azalması olumsuz bir haziran ayının geride bırakılmasına neden oldu.

TR-METALENDEKS GERİLEDİ

Bu küresel koşullar ve tarife belirsizliği ortamında Türkiye güvenli tedarikçi özelliği ile öne çıkmaya devam etse de TR-METALENDEKS miktar ve değer olarak bir önceki aya göre önemli düşüşler gösterdi. Metal sanayi ihracat miktar endeksi mayıs ayında 144,7 puan iken haziran ayında 113,02 puana indi ve 2024 haziran ayının da altında kaldı. Benzer şekilde metal sanayi ihracat değer endeksi de miktardaki önemli gerilemeye bağlı olarak 183,6 puandan 143,69 puana indi. Metal sanayi ihracat birim değer endeksi ise dünya metal fiyatlarındaki yükselişin de etkisiyle haziran ayında sınırlı bir yükselişle mayıs ayındaki 126,85 puan seviyesinden haziran ayında 127,14 puana çıktı. İhracat ortalama birim fiyatları da yine dünya metal fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle mayıs ayında 4,74 dolar/kg iken haziran ayında 4,75 dolar/kg olarak gerçekleşti.

İDDMİB tarafından yapılan değerlendirmeye göre, yurtiçinde finansal şokların ardından Merkez Bankası’nın aldığı ilave sıkılaşma önlemlerinin sınırlayıcı etkileri haziran ayında da görülmeye devam etti. Diğer yandan ilave sıkılaşma önlemleri sonuç vermeye başladı ve dövize olan talep azalarak TL varlıklara yeniden dönüş başladı. Buna bağlı olarak merkez bankası döviz rezervleri yeniden artışa geçti. Haziran ayı boyunca TL’de değer kaybı yavaşlayarak devam ederken, ilave sıkılaşma önlemleri sonucu kredi faiz oranları yüzde 60’ı aştı. Finansmana erişimde sıkıntılar artarken, reel sektör bu koşullarda daha çok zorlanmaya başladı.

Haziran ayında Avrupa merkez bankası faiz indirimlerine devam ederken, ABD merkez bankası ise temkinli duruşunu korudu ve faiz oranlarını değiştirmedi. ABD Merkez Bankası’na yönetim kaynaklı eleştiriler ABD dolarında değer kaybına yol açarken, jeopolitik gerginlikler ise doları destekledi.

Küresel pazarlarda ABD’nin tarifeleri ve müzakerelerin belirleyici olmasının beklendiği ifade edilen değerlendirmede, “ABD ile Çin ve AB arasında anlaşma büyük önem taşıyor. Metal fiyatlarında belirsizlikler sürüyor ve fiyatlarda sert dalgalanmalar yaşanabilir. Tüm bu koşullar içinde güvenli tedarikçi Türkiye fırsatları değerlendirecektir. TL’nin değer kaybı da olumlu katkı sağlayacaktır.” denildi.

KÜRESEL SANAYİ PMI VERİSİ YÜKSELDİ, TÜRKİYE VERİSİ DÜŞTÜ

Küresel sanayi PMI verisi haziran ayında 49,5 puandan 50,3 puana yükseldi ve genişleme bölgesine geçti. Çin, ABD ve AB’de sanayi PMI verileri mayıs ayının üzerinde gerçekleşirken, Çin büyüme gösterdi. Haziran ayında yaşanan ekonomik, ticari ve jeopolitik gelişmelerin ve beklentilerin oluşturduğu koşullar içinde küresel metal sanayinde faaliyetler toparlanma çabası içinde oldu. Küresel metal sanayi üretim PMI verisi 45,7 puandan 47,8 puana çıktı, üretimde daralma yavaşlayarak sürdü. Alınan siparişler PMI verisi ise 45,6 puandan 46,7 puana yükseldi.

Avrupa metal sanayi PMI verileri yeni yılın ilk çeyrek döneminde toparlanma çabası içinde olurken, ikinci çeyrekte toparlanma çabası zayıfladı. Avrupa metal sanayi üretim PMI verisi haziran ayında 46,9 puan, alınan siparişler PMI verisi ise 45,0 puan oldu. Avrupa’daki metal sanayi haziran verileri daralmanın sürdüğüne işaret etti.

Türkiye’de de haziran ayında sanayi üretiminde zayıf eğilim sürerken İSO Sanayi PMI verisi haziran ayında 46,7 puana düşerek son 28 ayın en düşük seviyesine geriledi ve daralma bölgesinde kaldı.

SİPARİŞ ALINAN MÜŞTERİ SAYISI İSE UZUN SÜRE SONRA İLK KEZ ARTIŞA GEÇTİ

Her ay yapılan beklenti anketi ile oluşturulan beklenti endeksi haziran ayı sonuçlarına göre, ticaret müzakerelerindeki belirsizliklerle birlikte yurtiçinde finansal şok ile alınan yeni sıkılaşma önemlerinin yavaşlatıcı etkileri nedeniyle ihracat pazarlarında ve talepte toparlanma işareti henüz görülmüyor.

Haziran ayı beklenti endeksinin genel sonuçlarına göre, alınan ihracat siparişleri haziran ayında değişmedi, pazarlarda durağanlık devam etti. Ticaret müzakereleri belirsizliği sürerken, ihracat siparişleri de farklı yönlerde etkileniyor. Haziran ayında alıcıların fiyat baskısı ve fiyat indirim talepleri devam etmesine karşın metal fiyatlarının sınırlı ölçüde yükselmesi nedeniyle haziran ayında alınan siparişlerde ihracat birim fiyatları değişmedi. Sipariş alınan müşteri sayısı ise uzun süre sonra ilk kez artışa geçti. Haziran ayında Türkiye’ye dönük alternatif tedarik arayışları da arttı. Alınan ihracat siparişlerindeki kar marjları artan küresel rekabetin baskısı altında kalmaya devam ederken, haziran ayında kar marjlarında düşüş yavaşladı. Alınan ihracat siparişlerinde tahsilat süreleri ise haziran ayında çok sınırlı ölçüde uzadı.

Mayıs ayındaki finansal şokların ardından alınan ilave sıkılaşma önlemleri iç talepte yavaşlamaya neden olurken, yurtiçinden alınan siparişler haziran ayında azaldı. Üretim de haziran ayında sınırlı ölçüde azalırken, alınan siparişlerdeki düşüş üretimi sınırladı. Diğer yandan Türk lirası cinsinden üretim maliyetlerinde artışlar haziran ayında da sürdü. Ham madde ve girdi stokları bir önceki aya göre sınırlı bir artış gösterirken, yurtiçi ve ihracat siparişlerinin oluşturduğu ihtiyaca bağlı olarak ham madde ve girdi stokları yükseldi. Nihai ürün stokları ise haziran ayında hemen hemen aynı kaldı.