Türkiye birleşme ve satın alma pazarı, 2024’te yükseldi

Foreks – Makroekonomik göstergelerin yakından takip edildiği; jeopolitik gerilimlerin, ABD seçimlerinin ve düzenleyici baskıların yön verdiği 2024’ün belirsizlik iklimi, küresel birleşme ve satın alma faaliyetlerinde de hissedildi.

Kurumsal finansman, strateji ve yönetim danışmanlığı alanlarında küresel ölçekte hizmet sunan Branchout Türkiye’nin gelenekselleşen Birleşme ve Satın Almalar Görünümü raporunun 2024 edisyonu, hem küresel ölçekte hem de Türkiye çapında geçtiğimiz yılın birleşme ve satın alma karnesini ortaya koydu. 

Rapora göre 2024’te küresel birleşme ve satın alma hacmi 3,5 trilyon dolar seviyesinde kalarak 2021’deki tarihi zirvenin altında seyretti. Öte yandan 5 milyar dolar ve üzeri büyüklüğe sahip “mega” işlemler, 2024’te yıllık bazda %17 artarak 1,2 trilyon dolara ulaştı. 2024’te gerçekleşen ilk 10 işlemin, toplam işlem hacminin %7’sini oluşturduğu bilinirken, küresel ölçekteki en büyük işlem ise 35,9 milyar dolarlık hacimle perakende ve tüketici ürünleri segmentinde Mars’ın Kellanova’yı satın alması oldu. Branchout Türkiye Kurumsal Finansman ve Strateji Lideri Kürşat Doğan, bu artışın, büyük şirketlerin çok daha belirgin sinerjiler peşinden gittiğini ve risk alma konusunda seçici ama cesur olduklarını gösterdiğini söyledi.

Finansal yatırımcılar seçici davrandı

Branchout Türkiye’nin raporu, stratejik ve finansal yatırımcıların davranış trendlerine de ışık tuttu. Rapora göre finansal yatırımcıların toplam işlem hacmi içindeki payı %34, işlem adedi içindeki payı ise %27 seviyesinde gerçekleşti. Stratejik yatırımcıların piyasadaki hakimiyeti devam ederken, finansal yatırımcılar temkinli duruşlarını sürdürdü.

Artan faiz oranları ve sıkılaşan finansman koşullarının finansal yatırımcıları daha seçici davranmaya yönlendirdiğine dikkat çeken Kürşat Doğan, “Finansal yatırımcılar risk almaktan kaçınarak yatırımlarını sınırlı tuttu. Bu nedenlerle 2021 zirvesinden sonra finansal yatırımcıların işlem hacimlerindeki düşüş devam etti ve 2024’teki toparlanma sınırlı kaldı. Türkiye’de de 2024 yılı işlemlerinin 4,9 milyar dolarlık bölümü stratejik yatırımcı işlemlerinden, 1,6 milyar doları finansal yatırımcı işlemlerinden elde edildi. 2024 yılında finansal yatırımcıların Türkiye’de gerçekleştirdiği en büyük on işlemin toplam değeri 1,2 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşti. İlk on işlem, toplam finansal yatırımcı işlem hacminin %75’lik kısmını oluşturdu. Toplam işlem hacmi içerisindeki payı ise %18 olarak gerçekleşti” dedi. 

Türkiye’de Hepsiburada, Insider, Mutlu Akü ve Ekol Lojistik öne çıktı

Branchout Türkiye’nin raporuna göre geçtiğimiz yıl dünya çapında yaklaşık 40,2 bin adet birleşme ve satın alma işlemi gerçekleştirildi. Bu rakam, bir önceki yıla göre hafif bir artışa işaret ederken, teknoloji, medya ve telekomünikasyon (TMT) sektörü, hem işlem hacmi hem de sayısı açısından liderliğini korudu. Özellikle yapay zeka tabanlı çözümler ve hizmet olarak yazılım (software as a service | SaaS) şirketleri, stratejik ve finansal yatırımcıların radarında yer almayı sürdürdü. 

Türkiye’de yılın öne çıkan anlaşmaları teknoloji sektörünün yanı sıra lojistik ve enerji gibi geleneksel sektörlerde görüldü. Getir’in Mubadala’dan aldığı 250 milyon dolarlık yatırımın yanı sıra Kaspi.kz’nin 1,1 milyar dolarlık işlem hacmiyle yılın 1 milyar dolar üzeri tek işlemi olma özelliği taşıyan Hepsiburada çoğunluk hissesi edinmesi, fintek ve e-ticaret alanında Türkiye’nin sunduğu sinerjiyi gösterdi. General Atlantic’in Insider’a yaptığı 500 milyon dolarlık Seri E yatırımı, Türkiye’den çıkan SaaS oyuncularının küresel potansiyelini ortaya koyan bir anlaşma olarak öne çıktı. Diğer yandan Quexco’nun Mutlu Akü’yü, DFDS’in Ekol Lojistik’in uluslararası taşımacılık operasyonunu satın alması, Türkiye’nin enerji dönüşümü ve lojistik zincirinde küresel entegrasyona açıklığının göstergesi olarak değerlendirildi. Türkiye’de de TMT sektörü, 2,6 milyar dolarlık hacim ve 238 işlemle küresel trendle paralellik gösterdi.

Gayrimenkul ve enerji sektörlerinde de dikkat çeken anlaşmalar yapıldı

Geçtiğimiz yıl, Gayrimenkul, İnşaat ve Turizm sektörü ile Enerji, Maden ve Petrol sektöründe de dikkat çeken anlaşmalara tanıklık etti. 1,3 milyar dolarlık işlem hacmine sahip Gayrimenkul, İnşaat ve Turizm sektöründe, Doğuş Holding’in 418 milyon dolar ile Galataport’un %19’luk hissesini satın alması ve Orjin Grup’un 500 milyon dolar işlem hacmiyle İstinye Park AVM’nin hisselerinin %42’sini satın alması, sektör hacminin %71’lik kısmını oluşturdu. Birleşik Krallık kökenli ACG’nin Polimetal Madencilik hisselerinin tamamını 290 milyon ABD dolarına, Palmet Enerji’nin Zorlu Enerji (IS:ZOREN) Dağıtım hisselerinin tamamını 200 milyon ABD dolarına, CVK Maden İşletmeleri’nin Virtus Mining hisselerinin %70’ini 159 milyon ABD dolarına ve Doğan Holding’in Gümüştaş Madencilik hisselerinin %75’ini 123 milyon ABD dolarına satın alması Enerji, Maden ve Petrol sektöründeki gelişmeler arasında yer aldı.

Birleşme ve satın almaların amacı büyüme değil, dönüşüm 

2024’te Türkiye’de 465 birleşme ve satın alma işlemi gerçekleştiğini ve toplam hacmin 6,5 milyar dolar olarak ölçüldüğünü belirten Kürşat Doğan, “2024 boyunca Türkiye’de gördüğümüz birleşme ve satın alma anlaşmaları, Türk şirketlerinin şekil değiştiren M&A işlemlerine daha çok konu olacağına sinyal veriyor. Zira bu anlaşmaların pek çoğu, teknoloji, dijitalleşme, çevre, sosyal ve yönetişim kriterleri etrafındaki trendleri yansıtıyor. Bu da bizi daha geniş bir anlatıya taşıyor. 2024, birleşme ve satın alma işlemlerinin yalnızca finansal bir araç olmadığını, aynı zamanda dijitalleşme, organizasyonel yenilenme ve sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda stratejik bir dönüşüm niteliği taşıdığını gösteriyor. Kurumsal gündemlerde birleşme ve satın alma yoluyla büyümenin ötesinde, çeviklik kazanma, yetkinlik edinme ve uzun vadeli değer yaratma gibi çok boyutlu hedefler öne çıkıyor” dedi. 

Yabancı yatırımcıların katıldığı işlemler arttı

2024’te Türkiye’de gerçekleştirilen birleşme ve satın alma anlaşmalarında TMT sektörünü gayrimenkul, inşaat ve turizm ile enerji, maden ve petrol sektörleri izledi. Branchout Türkiye Birleşme ve Satın Almalar Görünümü 2024 raporuna göre 2024’te yabancı yatırımcıların bulunduğu 101 adet işlemden 3,6 milyar dolar işlem seviyesi elde edildi. Bir önceki yıl 1,9 milyar dolar olarak kaydedilen bu rakam, yabancı yatırımcıların birleşme ve satın alma işlemleri katılımındaki artışa işaret etti. En büyük üç yabancı ülke işlemi, Kazakistan, ABD ve Birleşik Krallık’tan geldi. 

“Orta ölçekli, yüksek potansiyelli şirketler öne çıkacak”

2024 yılında Türk şirketlerin yurt dışında gerçekleştirdiği önemli satın almalara ve 2024 yılında Türkiye’deki işlemlerin listesine de yer vererek 2024 birleşme ve satın alma görünümüne kapsamlı bir bakış sunan rapor, 2025 tahminleriyle sona erdi. 2025 ve sonrasında, büyümenin ötesinde stratejik dönüşüm amacı taşıyan birleşme ve satın alma yaklaşımının pekişeceğini vurgulayan Branchout Türkiye Kurumsal Finansman ve Strateji Lideri Kürşat Doğan, değerlendirmelerini şu ifadelerle sonlandırdı:

“Yapay zeka ve ileri teknoloji odaklı girişimlere yönelik stratejik ortaklıklar ile yetenek transferine dayalı modellerin yaygınlaşması bekleniyor. ÇSY kriterlerinin daha net çerçevelerle tanımlanması; yeşil enerji, karbon yönetimi ve döngüsel ekonomi gibi alanlarda birleşme ve satın alma faaliyetlerinin artacağı bir dönemin bizi beklediğine işaret ediyor. Bu yeni dönemde, özellikle orta ölçekli ancak yüksek potansiyele sahip şirketlerin hem yerli hem de küresel yatırımcıların radarında daha fazla yer alacağını düşünüyoruz. Birleşme ve satın alma işlemleri artık sadece büyümeyi değil yeniden yapılanmayı, pazara erişimi ve rekabet avantajı yaratmayı da temsil ediyor.”